روی و خصوصیات آن

روی و خصوصیات آن

روی عنصر فلزی براق به رنگ سفید مایل به آبی است.دارای وزن مخصوص 14/7 گرم بر سانتی متر مکعب و نقطه ذوب 5/419 درجه ی سانتی گراد می باشد.روس دومین فلز غیر آهنی پرمصرف درجهان می باشدرویبر اساس آمار به دست آمده سالانه حدود 8 میلیون تن فلز روی در جهان تولید می شود که از این تناژ7/6 میلیون تن از منابع اولیه وبقیه آن از منابع ثانویه به دست می آید. دردماهای معمولی به حالت شکننده و کریستالی است امادر دمای بین 110تا 150 C° خاصیت چکش خواریو تورق دارد.منابع اصلی آن معدن سولفید،زینک بلند یا اسفالریت زینکیت(اکسید روی)، کالامین(سیلیکات روی)و اسمیت زونیت(کربناتروی) می باشند.رویسنگ سولفیدی تا بتبدیل شدن به اکسید برشته می شود و سپس با زغال تا دمای 1200 C° حرارت داده می شود و پس از تبخیرخارج از محفظه واکنش متراکم شده ودر قالب هایی که اسپلیرنامیده می شود قالب گیری خواهند شد. روی از سالها قبل شناخته شده بود از روی و ترکیبات روس برای ساخت آلیاژ برنج استفاده می شود. آلیاژهای روی که شامل 87 درصد روی هستنداز سالهای خیلی پیش در ترانسیلوانیا شناخته شده هستند.

روی و خصوصیات آن

روی این عنصر از 13 قرن پیش توسط هندی ها از واکنش بین کالامین و یک ترکیب الی تولید شد. این فلز دوباره توسط اروپاییان در سال 1746 کشف و تولید شد . روی در طبیعت دارای 5ایزوتوپ پایدار است.16 عدد ایزوتوپ ناپایدار برای رو ی شناخته شده است.این عنصر خاصیت نیمه رسانای دارد ودر هوا با شعله خیلی قرمز داغ می سوزد وبراهای سفید سمی ا آن ساطع می شود.رویخاصیت قالب پذیری این عنصر بالا است.نه فلز روی و نه زیرکونین هیچ کادم خاصیت آهن ربایی ندارند.اما این ترکیب zrzn2 در دمای زیر 350 درجه k خاصیت آهن ربای دارد..این فلزدارای آلیاژهای زیادی می باشد که شامل برنج،نقره نیکلی،برنج تجارتی،لحیم قلع،آلومینیم لحیم شده است.روی به تنهایی و خودی خود سمی نیست اما وقتی با اکسیژن هوا ترکیب می شود.به ماده ی سمی تبدیل شده که سیستم تنفس را دچارمشکل می کند که در موقع استفاده ازآن باید دقت لازم را اعمال کرد.روی

چگونگی تشکیل کانسارهای سرب و روی

امروزه در رده بندي کانسارها بيشتر به خاستگاه و شرايط تشکيل آنها توجه مي شود. با اين وجود رده بندي هاي متعددي تاکنون ارائه شده که هر يک از آنها مورد قبول عده اي از زمين شناسان اقتصادي مي باشد.در رده بندي نيگلي (Niggli ) کانسارها بطور کلي به دو دسته نفوذي و خروجي تقسيم بندي شده و سرب، روي و نقره در دسته کانسارهاي نفوذي گرمابي جاي گرفته اند. اشنايدرون ( Achneiderhohn) کانسارها را به چهار گروه نفوذي، ماگمايي، پنوماتوليتي، گرمابي و کانسارهاي حاصل از گازها و بخارات دروني راه يافته به مناطق سطحي تقسيم بندي کرده است و در اين ميان سرب، روي و نقره در دسته کانسارهاي گرمابي قرار گرفته اند.

روی و خصوصیات آن

روی سميرنوف نيز کانسارها را از نظر خصوصيات ژنتيکي به صورت (کانسارها با خاستگاه دروني/ کانسارها با خاستگاه بيروني / کانسارهاي دگرگوني )تقسيم کرده است.در مورد کانی شناسی و پاراژنزکانسارهای سرب روی در ایران بجز کارهای موضعی و پراکننده که فقط در مورد بعضی از معادن انجام شده است .تنها کار تحقیقاتی توسط آقای بورنل درسال 1347 انجام شده است.مطالعه ی آقای بورنل شامل 4 قسمت است؛

1- کانسارهاي ناحيه اصفهان-اراک
2- کانسارهاي ناحيه انارک- يزد
3- کانسارهاي ناحيه طبس- فردوس
4- کانسارهاي آذربايجان و البرز (انگوران)

کانسارهاي بررسي شده در چهار ناحيه بالا از نظر پاراژنز مي تواندبه چهار تيپ تقسيم شود:

1- کانسارهاي داراي کانيهاي اسفالريت، گالن، پيريت، کالکوپيريت، مزوترمال.
2- کانسارهاي داراي کانيهاي اسفالريت، گالن، پيريت، کالکوپيريت،بدون کانيهاي مزوترمال.
3- کانسارهاي گالن و اسفالريت که گاهي يکي از آنها بيشتر است و يا فقط يکي از آنها وجود دارند. در اين کانسارها فرعي وجود ندارد.
4- کانسارهاي گالن که ممکن است اسفالريت به همراه داشته باشد با گانگ سيليسي،فلوريتي، باريتي.
اثرات روی بر روی سلامتی انسان

روی و خصوصیات آن

روی ماده ای بسیار فراوان و طبیعی است. بسیاری از غذاها، مقدار مشخصی روی دارند. آب آشامیدنی هم حاوی مقدار معینی روی است و وقتی در تانکهای فلزی ذخیره می شود، مقدار آن بیشتر می شود. منابع صنعتی یا محل زباله های سمی هم باعث ورود مقداری روی به آب آشامیدنی می شود و ممکن است به سطحی برسد که باعث بیماری می شود.روی یکی از عناصر کمیاب است که برای سلامتی انسان حیاتی است. وقتی مقدار روی در بدن انسان کم باشد، باعث بی اشتهایی، کاهش حس چشایی و بویایی ، دیر التیام یافتن زخمها و ناراحتیهای پوستی می شود. کمبود روی حتی می تواند باعث نقصهای مادرزادی شود.

روی و خصوصیات آن

اگرچه انسان می تواند مقادیر نسبتا زیاد روی را تحمل کند، اما مقادیر بسیار زیاد روی باعث بیماریهایی مانند دل درد، تحریک پوست، استفراغ، حالت تهوع و کم خونی می شود. بالا بودن بیش از اندازه روی، به لوزالمعده آسیب می رساند و متابولیسم پروتئین ها را مختل کرده و باعث تصلب شراین می شود. قرار گرفتن در معرض کلرید روی برای مدتی طولانی سبب اختلالات تنفسی می شود. در محیط کار، انتشار روی سبب ایجاد عوارض آنفولانزا مانندی می شود که به نام تب فلز شناخته می شود. این وضعیت بعد از دوروز از بین می رود ودر اثر حساسیت بیش از اندازه ایجاد می شود.روی برای جنین و نوزادان خطر ناک است هنگامی که مادر نوزاد مقدار زیادی روی مصرف می کند جنین یا نوزاد از طریق خون و یاشیر مادر تحت تاثیر روی قرار می گیرد.

اثرات روی بر محیط زیست

روی به طور طبیعی در هوا، آب و خاک وجود دارد اما گاهی اوقات غلظت روی دراثر فعالیت های بشری به طورغیر عادی زیادمی شود. قسمت عمده افزایش روی دراثر فعالیت های صنعتی مانند معدنکاری ،احتراق زغالسنگ و فرآوری فولاد است. تولید جهانی روی هنوز هم بالاست تولید جهانی مس هم بالاست این بدان معنی است که میزان مس موجود درمحیط زیست روز به روز کمتر می شود.رویآب به علت بالا بودن مقدار روی در فاضلاب کارخانجات صنعتی،آلوده می شود .این فاضلاب ها تصویه نمی شوند در نتیجه درساحل رودخانه هاگل ولای آلوده به روی نهشته می شود .مقدار روی در آب های اسیدی هم بالاست.وقتی ماهی ها درآب های آلوده به روی زندگی می کنند مقدار روی در بدن آنها بالا می رود و باعث مختل شدن زنجیره غذایی می شود.

روی و خصوصیات آن

روی مقدار روی در خاک هم بالاست وقتی خاک مزارع به روی آلوده می شود جانوران مقدار روی زیادی را دریافت می کنند که برای سلامتی آنها زیان بار است .روی در خاک علاوه بر زیان بار بودن برای جانوران آب های زیرزمینی راهم آلوده میکند.روی درخاک برای گونه های گیاهی هم زیان باراست.معمولا به علت تجمع روی در خاک ،گیاهان روی زیادی جذب می کنند که برای سیستم آنها مضر است.رویدر خاک های غنی از روی،تعداد محدودی از گیاهان شانس بقاء دارند.به همین علت ایت که در نزدیکی کارخانه های که در زباله هایشان روی وجود دارد پوشش گیاهی اندکی می روید.به علت اثر منفی روی,این عنصر برای مزارع خطر محسوب می شودبا وجود این کود های روی دار هنوز هم مورد استفاده قرار می گیردروی می تواند فعالیت های خاک را مختل کند زیرا روی فعالیت میکروارگانیسمها وکرم های خاکی را برهم میزندو به خاطر وجود روی تجزیه مواد آلی به کندی صورت می گیرد.روی

کاربرد های مختلف روی

روي در ساخت سيمان، دندانسازي، ساخت كبريت، كف‌سازي، ظروف سفالين، لوازم لاستيكي، اتومبيل سازي، لوازم آشپزخانه، روکش فولاد (گالوانيزه کردن)، تهيه آلياژهاي برنز و برنج، لحيم کاري، قوطي هاي خمير دندان، چسب فلز ماشين‌تحرير، نقره آلماني و… است.از اکسيد و سولفور روي به عنوان ماده رنگي سفيد در رنگ سازي و تهيه پلاستيک، از سولفات روي در رنگرزي و ساخت چسب و از کلرور روي در لحيم کاري و جلوگيري از فساد چوب استفاده مي شود. پائين بودن نقطه ذوب اين فلز كه شكل‌پذيري در ريخته‌گري را آسان مي‌كند. روي تا اواسط قرن 18 مصرف چنداني نداشت، اما امروزه روي پس ازفولاد، آلومينيوم ومس دررده چهارم مصرف قراردارد.روي در گالوانيزاسيون جهت جلوگيري از خوردگي استفاده زيادي دارد.

روی و خصوصیات آن

یک چهارم روی نیز در ساخت آلیاژهای برنج وبرنزو…استفاده می شود.از آند های روی جهت جلوگیری از خوردگی بدنه کشتی ها,سکوهای حفاری و خطوط لوله زیرآب استفاده می شود.چناچه روی برای ساخت صفحات روی یا برنج به کار رود اندازه آلومینیوم آن نباید از 005/0 درصد فراتر رود.مقدار قلع درنوع عیار بالای روی نباید از001/0فراترباشد.مقدار آلومینیوم در نوع pv   نباید از05/0 درصد فراتر باشد.فعالیت شدید الکتروشیمیایی ،باعث جلوگیری از خوردگی کاتدیک در فرآورده های آهن و فولاد می شود.آمیختگی روی با مس و تشکیل آلیاژبرنج که این آلیاژ دارای ویژگی های مانند قابلیت استفاده دردرجه حرارت های ،محافظت در برابر خوردگی است.

روی و خصوصیات آن

دو عيار ديگر براي فلز روي به منظور مصارف گالوانيزه كردن مورد قبول واقع شده است. يكي به نام عيار گالوانيزه كردن پيوسته (Continuous Galvanizing Grade) كه تا 35% سرب و مقداري آلومينيم دارد. و ديگري به نام عيار كنترل شده سرب (Controlled Lead Grade) كه كمتر از 18% سرب دارد و به‌دور از آلومينيم است. قالب‌هاي گوناگون (از نظر شكل و اندازه) روي تجاري (Commercial Zinc Cast) را به نام شمش روي (Slab Zinc) مي‌نامند كه وزن آن بطور معمول 35 كيلوگرم است ولي ممكن است تا 907 كيلوگرم هم برسد. هر قالب روي را با حك كردن عيار و نام توليد كننده آن مشخص مي‌كنند.از دیدگاه تاریخی روی پرایک وسترن(prme western) نخستین نوع مشخص شده بوده و برای گالوانیزه کردن هات دیپ (hot-dip)  مصرف می شده است.از زمانی که قالب ریزی دقیق قضاوت پیچیده به وسیله آلیاژهای با درصدکم آغاز شد از روی با عیار بالا و سپس از روی با عیار مخصوص استفاده شد.

روی و خصوصیات آن

غبار روي(Zinc dust) كه در رنگسازي به كار مي‌رود ‌از طريق تقطير بدست مي‌آيد. اندازه ذرات آن را با ميزان تقطير و تغليظ كنترل مي‌كنند. غبار روي با عيار استاندارد داراي 95 تا 97 درصد فلز و بقيه به صورت اكسيد است.مواردی که محتویات فلزی کمتری دارند برای رنگ سازی مناسب نیست ولی یرای صنایع شیمیایی مناسب است .ایجاد ذرات غبار روی استاندارد بین 7تا9 میکرومتر است.چناچه اندازه ذرات آن بین 5/4 تا 7 باشد آن رابسیار ریز دانه (super fine) واگرابعاد ذرات 5/2 تا 5/4 میکرومتر باشد آنرا فوق ریز دانه (ultra fine  )  می نامیم.پودر روی با اسپری کردن یک جریان فلزی و با استفاده از یک جریان فشار قوی هوا یا گازهایی دیگر تولید می شود.

این ذرات که به گونه ی محصوص بزرگتر از ذرات غبار روی حاصل از تقطیر هستند پیش از مصرف دانه بندی می شوند.پودر روی به صورت کروی و با استفاده از اسید استئاریک (stearic  ) که مانع از تشکیل ایگنمبریت (agglomerate) می شود به دست می آید.

روي به صورت بخشي از مخازن باتريها، در قالب‌هاي ريخته‌گري و صنعت اتومبيل‌سازي به كار مي‌رود.

اكسيد روي به عنوان يك رنگدانه سفيد در رنگ آبي (اقيانوس‌ها)و انواع نقاشي استفاده مي‌شود.

كلريد روي به عنوان يك ضدبو(اسپري بدن) و به عنوان ماده نگهدارنده چوب استفاده مي‌شود.

سولفيد روي در رنگدانه‌هاي نورتاب براي ساخت عقربه‌هاي ساعت و اشياء ديگري كه در تاريكي بدرخشند،‌ استفاده مي‌شود.

متيل روي [Zn(CH3)2] در سنتز مواد آلي استفاده مي‌شود.

روی و خصوصیات آن

محلول‌ها (لوسيون)‌ هايي كه از كالامين ساخته مي‌شود، مخلوطي از كربنات‌ها و سيليكاتهاي روي Silicate .روی با کیفیت بالا برای تولید قالب استفاده می شود که از این قالب گیری برای کاربردهای اتومبیل سازی و صنایع الکتریکی و سخت افزارها مورد استفاده قرار می گیرد .یک الیاژ روی که به نام پرزتال نامیده می شود شامل 78درصد روی و 22 درصد الومینیوم  است که بیشتر برای صنایع فولاد و پلاستیک های قالب گیری مورد استفاده قرارمی گیرد.از این آلیاز همچنین برای قالب گیری سرامیک و سیمان استفاده می شود.روی همچنین برای آبکاری دادن فلزاتی مانند آهن برای جلوگیری از خوردگی مورد استفاده قرار می گیرد.اکسید روی عنصر مفید و دنیای مدرن است که به طور گسترده ای برای صنایع وبه ویژه در ساخت رنگها، تولیدات لاستیک، و وسایل آرایشی وصنایع داروسازی،پوشش کف،پلاستیک،چاپ پارچه،صابون سازی،ذخیره باطری ها،منسوجات،تجهیزات الکتریکی ودیگر تولیدات کاربرد دارد.لیتوفون ترکیبی از سولفید روی و سولفات باریم است که برای تولید مواد و رنگدانه ها مورد استفاده قرارمی گیرد.سولفید روی درساخت صفحات روشن و تابناک ،صفحات اشعه ایکس و تلوزیون ونورهای فلورسانس مورد استفاده قرارمی گیرد.

برای دانلود فایل استخراج زیرزمینی اینجا کلیک کنید .

برای دانلود فایل ماشین های فلوتاسیون اینجا کلیک کنید .

برای دانلود فایل کف سازها در فلوتاسیون اینجا کلیک کنید .

برای دانلود فایل مراحل مقدماتی پی جویی اینجا کلیک کنید .

برای دانلود فایل پی جویی های ژئوشیمایی اینجا کلیک کنید .

برای دنلود فایل پی جویی های زمین شناسی اینجا کلیک کنید .

برای دانلود فایل نمونه گیری درمراحل اکتشافی اینجا کلیک کنید .

برای دنلود فایل چگونگی تشکیل سنگ های رسوبی اینجا کلیک کنید .