نوار نقاله

 

نوار نقاله یا تسمه لاستیکی از جمله وسایلی است که در تمام بخشهای معادن و کارخانجات فرآوری کاربرد بسیار گسترده ای دارد.این وسیله به طور ساده ازدو طبلک ویک نواربی انتها که از جنس لاستیک یا زنجیر فولادی می باشد ساخته شده است .طبلک ابتدایی یا طبلکDrive pulley  به موتور متصل بوده و طبلک انتهای Tail pulley  به طور خلاص همراه با نوار بارحمل و نقل مواد را بر عهده دارد .نوار بالای (نوار باربری) باید به وسیله قرقره های با فواصل منظم جهت جلوگیری از انحنا ی نوارنگهداری شود حرکت نوار بروی این قرقره ها باعث چرخش آنها می گردد .این قرقره ها که به قرقره های تکیه گاهی معروف اند  طوری طراحی می شوند که ضمن نگهداری نواربه آن شکل مناسب جهت باربری را نیز بدهند برای این مظنور به جای یک قرقره منفرد از مجموعه قرقره ها که معمولا از سه استوانه غلطان جدا از هم تشکیل شده است ،استفاده می شود .چون این قرقره ها وزن نوار و باررا تحمل می کنند در آنها اصطکاک زیاد به وجود می آید که با تعبیه بلبرینگ دردو طرف قرقره باعث کاهش اصطکاک قرقره ها می گردد .دو قرقره بیرونی به سمت بالا شیب داشته تا بتوانند نوار را به طور خمیده نگهدارند .درنوارهای کم عرض دو استوانه ودر ظرفیت های بالا پنج استوانه یا بیشتر ممکن است که به کار برده شود .نوار پایینی0نوار برگشتی) نیازمند نگهداری کمتری بوده و معمولا از یک قرقره استوانه ی جهت نگهداری آن استفاده می شود به طوری که فاصله دو استوانه نگهدارنده حداقل دو برابر فواصل تکیه گاه ها (قرقره های تکیه گاهی) در نواربالای است.درکارخانه پویا زرکان آقدره مواد پس از خروج از سنگ شکن و فیدر اضطراری بروی نوار نقاله قرار می گیرند .نوار نقاله مورد استفاده دارای ظرفیت نازانم و طول مسیرس را که می پیماید 92 متر است و عرض آن در طول مسیر 1متر است و اگرطول کلی نوار را بخوهیم به دست آوریم با در نظر گرفتن غلطک ها و با مسیر Tension Box    متر195 است.و بزرگترین عیب این سیستم این است که به یک سیستم کمککی یا ضطراری مجهز نیست ودر صورت بروز هرگونه مشکا احتمالی فعالیت این قسمت متوقف می شود که متوقف شدن سایر واحد های فرآوری را در کارخانه به همراه دارد .همانطور که در قسمت سنگ شکن بیان شد یک فیدر کمکی در کنار سنگ شکن قرار دارد درمواقع اضطراری از آن استفاده می کنند اما درقسمت نوار نقاله چنین چیزی وچود ندارد و درصورتی که اشکالی  پیش بینی نشده در نوارنقاله ایجاد شود هیچگونه نوار اضطراری و یا کمکی وجود ندارد .

مزایای نوارنقاله

• ظرفیت باربری بالا
• بارگیری ساده
• ارزانترین وسیله باربری
• باربری پیوسته ماده معدنی با حداکثر ایمنی
• قابلیت انعطاف درافزایش طول باربری
• قابلیت مکانیزاسیون و کنترل از راه دورو مجهز شدن به سیستم های اعلام خطردر مواقع اضطراری

معایب نوار نقاله

• محدودیت درشیب
• محدودیت در قوس
• حداکثر اندازه کلوخه های قابل حمل حدود یک سوم عرض نواربوده و بنابراین بهتر است از نوار نقاله برای موار

نسبتا دانه بندی شده استفاده کرد و به همین دلیل سعی می کنند نوارنقاله را بعد ازمرحله سنگ شکن قرار گیرد

• هزینه سرمایه گذاری نسبتا بالا
• باربری تک منظوره
• یک طرفه بودن باربری

نوار نقاله از اجزای زیر تشکیل می شود .

• نوار
• استوانه متحرک و استوناه انتهایی
• شاسی
• قرقره ها
• موتور
•  نوار

نوار بار بری به صورت یک ورقه نازک از جنس لاستیک یا کائوچوست که به صورت بی انتها حول دو استوانه جلویی و عقبی به حرکت در می آید. طول و عرض نار های که در معادن روباز به کار برده می شود معمولا از نوار های زیر زمینی بیشتر است زیرا کمبود فضا در در معادن زیر زمینی استفاده از نوار های عریض تر را مشکل می سازد.نوار بار بری از “لای” الیاف گیاهی یا نایلونی ساخته می شود که دو طرف آن توسط یک پوشش لاستیکی یا کائوچویی مستور می شود. تار پود ها در یک نوار تنش ها را تحمل کرده و پوشش لاستیکی در عمل حفاظت از تار پود را به عهده دارد. در ساجتمان نوار لایه های تار پود از یکدیگر جدا ساخته می شود تا دوام نوار را بیشتر کند.

در ابتدا و انتها، (محل های استوانه ای ) نوار تحت تنش های خمشی قرار می گیرند و این تنش های اضافی باید توسط تار و پود تحمل شود عملاً نیمه رویی نوار تحت کشش و نیمه زیری آن تحت فشارش قرار می گیرد و بدیهی است سطح وسط مقطع نوار و سطح وسط مقطع نوار در محل استوانه ها بدون تنش فشاری و کششی اضافی است برای کم کردن مقدار این تنش ها قطر استوانه ها بزرگ تر انتخاب می شوند که البته آن هم دارای محدودیتی است. چون مقدار تنشهای نوار به ضخامت نوار بستگی دارد پس نمی توان تعداد نوار را بیش از حد کرد.البته ضخامت روکش ها به نوع مواد معدنی حمل شونده بستگی دارد. جنس تار و پود های نوار از الیاف مصنوعی بنام کولووادور و نیز نخی، نایلونی و پنبه ای ساخته می شود که تار و پود های نخی و نایلونی در مقایسه با الیاف پنبه ای دارای مقاومت کششی بیشتری و قیمت ارزانتری هستند.پوشش دو طرف لایه در نوار ها از جنس پلی وینل کلرید PVC یا پلی استر، پلی آمید، لاستیک و انواع پلیمرهاست. اغلب این ها دیر آتش گیرنند و به ایمنی نوار در مقابل حریق کمک می کند

•  استوانه محرک واستوانه انتهایی (هرز گرد)

در دو طرف نوار دو استوانه که یکی محرک ودیگری برای برگرداندن نوار هست. سطح بیرونی استوانه از چوب و یا اجناس پارچه ای پوشانده می شود. تا بدین وسیله اصطکاک بین نوار و استوانه محرک افزایش می یابد.

• شاسی

شاسی نوار از پروفیل های مختلف فولاد ساخته می شود. قطعات مختلف شاسی در داخل معدن و در محل نصب نوار به یکدیگر مونتاژ می شود. در بعضی از نوارها توسط یک ورقه آهن که در سرتاسر نوار تعبیه می شود قسمت بالایی وزیری نوار از یکدیگر جدا می شود این ورقه عمل حفاظت نوار زیری را انجام میدهد و از ریزش سنگ و مواد بر روی نوار زیرین جلوگیری می کند.

• قرقره

نوار روی استوانه های مخصوصی که ما آن را قرقره می نامیم تکیه می کند. هنگام حرکت نوار این قرقره ها به علت حرکت نوار به چرخش در می آید. قسمت رویی نوار بر روی قرقره ها که تعداد آن دو تا پنج عدد است قرار می گیرد. چون این قرقره ها وزن نوارو بار را تحمل می کنند و در آنها اصطکاک زیادی به وجود می آید در دو طرف محور قرقره بلبرینگ تعبیه شده است تا اصطکاک به حداقل برسد.

• موتور

موتورهایی که برای به حرکت در آوردن نوار به کار می روند یا توسط نیروی الکتریسیته و یا به کمک هوای فشرده کار می کنند موتور های الکتریکی از نوع آسنکرون و موتورهای هوای فشرده از نوع دنده ای انتخاب می شود. مزیت موتورهای هوای فشرده در این است که حرکت نوار با این گونه موتورها آرامتر است و هزینه خرید آنها نیز کمتر است از طرف دیگر موتورهای هوای فشرده بدون اشکال در معادن گریزودار بکار برده می شود. عیب بزرگ آنها هزینه زیادی است که صرف تامین هوای فشرده می شود و به این دلیل از موتور های الکتریکی بیشتر استفاده می شود.

برای اتصال دادن نوار ها می توان از چند روش استفاده کرد شامل:

•  اتصال توسط قلاب (نیلسون )

•  اتصال به کمک چسباندن

•  اتصال بوسیله ی ولکانیزاسیون

اتصال قلاب نیلسون

متداولترین وارزانترین و همچنین سریعترین انواع اتصال نوع اتصال با قلاب است که امروزه در معادن زغال بیشتر کاربرد دارد. قلاب ها دارای نوک تیز می باشند و دلیل بر آسیب نرساندن بر تار و پود نوار می باشد. زمان لازم برای تعویض کردن پارگی نوار یا اتصال نوار در حدود ۱۵min است که از محاسن بزرگ اتصال نیلسون می باشد عیب آن در وجود سوراخ هایی است که در اثر اتصال بوجود می آید و سبب ریزش مواد نرم از سوراخ به داخل شاسی می شود

اتصال به کمک چسباندن

نوع اتصال توسط چسباندن مرغوب تر و محکم تر می باشد. قبل از چسباندن دو انتهای نوار به یکدیگر، نوار با زاویه ۲۰ به طرف چپ و راست پخ می شود به قسمی که طرف بریده شده روی طرف دیگر بریده شده قرارگیرد.

اتصال توسط ولکانیزاسیون

اتصال به وسیله ولکانیزاسیون بهترین طریقه وصل کردن دو سر نوار به یکدیگر است، این روش احتیاج به حرارت دادن محل اتصال دارد، در معادن زیر زمینی کمتر متداول است چون ولکانیزه کردن کار و وقت زیادی می گیرد. عمل ولکانیزه کردن نوار به کار گر متخصص نیاز دارد.