مشخصات معدنی کانسارهای زغال
1 – شکل کانسار
کانسارهای زغال در طبیعت لایه ای شکل اند و در حالت ایده آل ضخامت لایه ها ثابت است اما در بسیاری موارد به علت حرکات تکتونیکی مشخصات یک لایه در طول آن ثابت نیست واز نقطه ای به نقطه ای دیگر تغییر می کند .اما گاهی گسترش لایه ها زیاد نیست و به حالت عدسی می باشد .دربسیاری حالات یک کانسار زغال مرکب از چند زون زغال دار و هر زون شامل چند لایه زغال است .
2 – ضخامت لایه ها
ضخامت لایه یکی از مهم ترین عوامل در انتخاب روش استخراج است که دارای اهمیت بالایی است .از نظر کلی لایه ها را به موارد تقسیم می کنند .خیلی نازک : ضخامت آن حداکثر 50 سانتیمتر است .
- نازک : ضخامت 0.5 تا 1.3 متر
- متوسط : ضخامت 1.3 تا 3.5 متراست .
- ضخیم :ضخامت بیش از 3.5 است .
مشخصات معدنی کانسارهای زغال
الف – لایه های نازک و متوسط که تمامی آنرا می توان در یک مرحله استخراج کرد .
ب – لایه های ضخیم – استخراج این گروخ طی برش های جداگانه انجام می گیرد .در هر معدن زغال حداقلی برای ضخامت لایه ها درنظر گرفته می شود که اگر ضخامت لایه ها کمتراز آن باشد از نظر اقتصادی قابل توجه نیست .درمعادن ایران این ضخامت حداقل 40 تا 45 سانتیمتر است .البته این حد اعلام شده شاید تغییر کرده باشد .
3- شیب لایه های زغال
شیب لایه عبارت است از زاویه خط بزرگترین شیب صفحه آن با سطح افق است .شیب لایه های زغال درحد وسیعی تغییر می کند و ممکن است لایه به صورت افقی کم شیب – شیب متوسط و یا به حالت قائم دیده می شود .
لایه های زغال از لحاظ شیب به 3 دسته تقسیم می شود شامل :
لایه های با شیب کم که دارای شیب 30 درجه است .
لایه های با شیب متوسط که زاویه ی شیب آنها بین 30 تا 45 درجا است .
لایه های پرشیب که بیش از 45 درجه شیب دارند .
شیب لایه ها هم از موارد مهم و موثر در انتخاب روش استخراج ماده معدنی است.که اگر شیب لایه کم باشد برای باربری در کارگاه استخراج از وسایل باربری استفاده کرد درصوریتکه در مورد لایه های شیب دارمواد کنده شده خودبه خود به پایین کارگاه می ریزد. از موارد دیگر که شیب معدن در آن موثر است وسایل نگهداری و ماشین های مخصوص زغال است .
4 – ساختمان لایه
در بعضی موارد ساختمان لایه ساده و بدون ناخالصی است .ولی ر بسیری موارد لایه ساختمان درهمی دارد و از چندین لایه فرعی که به صورت ناخالصی در دراخل آن قرار گرفته تشکیل یافته است .وجود ناخالصی در لایه استخراج و برداشت را را مشکل ساز می کند زیرا اگر لایه به صورت یکجا استخراج شود درصد خاکستر آن بالا می رود و استخراج مجزای آن نیز سبب پایین رفتن راندمان حفر می شود .
5 – خصوصیات یک لایه زغال
لایه های زغال در بالا و پایین به وسیله طبقات دیگر محصور است که این طبقات کمربالا و کمر پایین زغال خوانده می شود .جنس کمرهای زغال معمولا شیل – سنگ سیلت و ماسه سنگ است .جنس کمرها از جمله ویژگی های مهم زغال است زیرا نوع آنها در انتخاب وسیله نگهداری موثر است .اگر لایه کم شیب باشد فقط جنس کمر بالای آن به هنگام استخراج مهم است .ولی در مورد لایه های پر شیب جنس کمر پایین آن اهمیت دارد .
مشخصات معدنی کانسارهای زغال